Η επιλογή μεταξύ πολιτικού κυνισμού αφενός και πίστης στη φιλελεύθερη δημοκρατία και την αστική ευπρέπεια αφετέρου, θα έπρεπε να είναι αυτονόητη. Αλλά πολύ αμφιβάλλω πλέον για πολλά και πολλούς.
Έχει κανείς την εντύπωση ότι ο πολιτικός κυνισμός αδυνατεί να αντιληφθεί τις αρετές της ευσυνειδησίας, της θεσμικής αξιοπρέπειας και της δημοκρατικής υπευθυνότητας, που χαρακτηρίζουν, σταθερά, έναν έντιμο δικαστικό λειτουργό. Και έτσι ωθεί σε προσωπικές επιθέσεις και υποθέσεις περί τάχα επιδίωξης κάποιας «ατζέντας», κ.λπ.
Την περασμένη Τετάρτη, ο Πρωθυπουργός, από βήματος Βουλής μάλιστα –όπου οι λέξεις έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα–, σε «μίλιταντ» διάθεση όπως θα έλεγε εις εκ των υπουργών επικρατείας, επέλεξε να επιτεθεί προσωπικά στον πρόεδρο της ΑΔΑΕ κ. Χρήστο Ράμμο, αφήνοντας σαφή υπονοούμενα εις βάρος του: «Η Ελλάδα στα θέματα κράτους δικαίου, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σημειώνει διαρκή πρόοδο. Αυτό λέει η Ευρώπη. Τώρα το τι λέτε εσείς, ο κ. Ράμμος και όποιος άλλος μπορεί να έχει τη δική του ατζέντα, αφορά εσάς και τους συνομιλητές σας…». Το οξύμωρο είναι ότι την επίθεση αυτή εξαπέλυσε ο Πρωθυπουργός εναντίον του προέδρου μιας Ανεξάρτητης Αρχής στο πλαίσιο υπεράσπισης της κατάστασης του κράτους δικαίου στην Ελλάδα – τούτο θυμίζει μάλλον protestatio facto contraria.
Ακολούθησε την Πέμπτη η τοποθέτηση του κ. Ράμμου, στο συνέδριο για τις Ανεξάρτητες Αρχές. Η τοποθέτηση αυτή θα έπρεπε να προκαλέσει ρίγος και βαθιά ανησυχία σε κάθε δημοκρατικό πολίτη. Είπε χαρακτηριστικά: «Δεν μπήκε στον κόπο [σσ. ο Πρωθυπουργός] να απαντήσει τι εννοούσε “ατζέντα”. Στα γεράματα απέκτησα και ατζέντα. 40 χρόνια στο ΣτΕ δικαστής ποτέ δεν έδωσα αφορμή για το παραμικρό. Ποτέ δεν ακούστηκε το παραμικρό για μένα. Νιώθω ότι θίγεται η τιμή και υπόληψή μου, η δικαστική μου τιμή. […] Αυτές δεν είναι συνθήκες για να εκτελεί τα καθήκοντά του ο επικεφαλής μιας ανεξάρτητης αρχής σε μια ευρωπαϊκή χώρα». Επίσης, ο κ. Ράμμος αναφέρθηκε και στην «προσπάθεια παρεμπόδισης της ΑΔΑΕ να κάνει ελέγχους» κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης των παρακολουθήσεων. Για πρωτοφανείς κατά την τελευταία 25ετία επιθέσεις έκανε λόγο, στο ίδιο συνέδριο, και ο πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα κ. Κωνσταντίνος Μενουδάκος. Ίσως οι αξιοπρεπείς και ευσυνείδητοι αυτοί δημόσιοι λειτουργοί να είναι εκπρόσωποι ενός «παλαιού κόσμου», που σιγά-σιγά υποχωρεί. Ξεχωρίζουν όμως σαν φάροι αξιοπρέπειας.
Ανεξαρτήτως της έκβασης της ζοφερής υπόθεσης των παρακολουθήσεων, οι αυταρχικές κυβερνητικές πρακτικές και οι συνεχείς απειλές κατά του κράτους δικαίου δεν πρόκειται ποτέ να δικαιωθούν σε επίπεδο αξιών· η ωμή ισχύς δεν παράγει ηθική ορθότητα (might does not make right). Και η θεσμική μνήμη και η Ιστορία θα καταγράψουν τους λειτουργούς που αντιστάθηκαν με αίσθημα δημοκρατικής ευθύνης και θα τους κατατάξουν στην τιμητική χορεία της ανεξαρτησίας και της ελευθεροφροσύνης. Ως εκείνους τους λειτουργούς που έπραξαν το καθήκον τους. Που απέναντι στη σαρωτική δύναμη της κυβερνητικής εξουσίας έδειξαν ηθικό σθένος και δημοκρατικό ήθος, αναδεχόμενοι πολλαπλό προσωπικό κόστος. Τέτοια πρότυπα θέλουμε και σε τέτοια πρότυπα πρέπει να προστρέχει ιδίως η νέα γενιά.
Ας μη τα λησμονούν αυτά μέσα στην υπεροψία και τη διαφαινόμενη παραζάλη της τωρινής τους κατίσχυσης οι κρατούντες.
[Δημοσιεύτηκε στα Νέα της 4.11.23]