Ήταν Μάρτιος του 2021, όταν σε μία μάλλον ανύποπτη χρονική στιγμή και σε ένα (άσχετο) κατεπείγον νομοσχέδιο (για τις συνέπειες της πανδημίας κ.λπ.) εισήχθη μία εκπρόθεσμη τροπολογία για τον πλήρη αποκλεισμό της δυνατότητας ενημέρωσης του προσώπου που είχε τεθεί υπό παρακολούθηση για λόγους εθνικής ασφάλειας. Η τροπολογία ενσωματώθηκε στο άρ. 87 του ν. 4790/2021, με την απαγόρευση ενημέρωσης να καταλαμβάνει και άρσεις του απορρήτου που είχαν λάβει χώρα έως τη δημοσίευση του νόμου. Τότε, αντέδρασαν δημοσίως και με παρρησία τρία μέλη της ΑΔΑΕ, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρός της Χρ.Ράμμος…
Τις τελευταίες ημέρες συζητούνται δημοσίως διάφορα σενάρια που αφορούν στην τύχη των βουλευτικών εδρών του κόμματος «Σπαρτιάτες» σε περίπτωση ακύρωσης της εκλογής των 12 βουλευτών τους από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ – άρ. 58, 100 Συντ.). Μεταξύ άλλων, υποστηρίζεται το ενδεχόμενο κατανομής των 12 εδρών στα υπόλοιπα κόμματα της σημερινής Βουλής ανάλογα με τη δύναμη τους. Τα κόμματα που ενδέχεται να λάβουν τον απρόσμενο μποναμά, σε μία επιπλέον δικαστική κατανομή των εδρών, φαίνεται να ευαρεστούνται ιδιαιτέρως. Θεωρώ, ωστόσο, ότι μία τέτοια εξέλιξη θα αντιστρατευόταν τη δημοκρατική αρχή και τη λαϊκή κυριαρχία. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά…
Η εμπιστοσύνη των πολιτών στη Δικαιοσύνη κλονίζεται ιδίως όταν αυτή βραδυπορεί ή όταν τίθεται εν αμφιβόλω η ανεξαρτησία της. Αν φθάσει δε να κλονιστεί σοβαρά η εμπιστοσύνη αυτή, τότε κινδυνεύει ακόμη και η ίδια η κοινωνική ειρήνη. Ας δούμε, όμως, πώς έχει η κατάσταση στη χώρα μας:
Όταν κανείς σκέφτεται τον Daniel Kahneman, που απεβίωσε στις 27 Μαρτίου 2024, δεν σκέφτεται απαραίτητα την ψυχολογία. Άλλωστε, η πιο σημαντική του διάκριση ήταν η βράβευσή του με το Νομπέλ Οικονομικών το 2002. Ο ίδιος, ωστόσο, ήταν ψυχολόγος. Ποτέ δεν σπούδασε ή ασχολήθηκε σε βάθος με τα οικονομικά, παρά μόνον όπου υπήρχε πεδίο επαφής με εφαρμογές της ψυχολογικής του έρευνας…
Το τελευταίο διάστημα, ο καταγγελτικός λόγος ορισμένων κυβερνητικών στελεχών κατά ευρωπαϊκών οργάνων, από το Ευρωκοινοβούλιο μέχρι την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, έχει λάβει επικίνδυνες πολιτικά διαστάσεις. Διαστάσεις που τρέφουν τον αντισυστημισμό και υπονομεύουν την ευρωπαϊκή ιδέα. Δυστυχώς, φαίνεται ότι πλέον έχει μικρύνει η απόσταση από το «Μένουμε Ευρώπη» στο «Καταγγέλλουμε Ευρώπη». Η κυβέρνηση επιλέγει συχνά να πυροβολεί τον (εκάστοτε) ευρωπαίο αγγελιοφόρο, αντί να διαβάσει προσεκτικά το μήνυμα που εκείνος φέρνει και να κρίνει νηφάλια τι πρέπει να κάνει για το καλό της χώρας. Βαρύνουσα δε σημασία έχει το οξύ ύφος και λεκτικό των σχετικών αντιδράσεων…
Οι εξεταστικές επιτροπές της Βουλής αποτελούν σημαντικό μέσο κοινοβουλευτικού ελέγχου. Ιδίως σε υποθέσεις μείζονος ενδιαφέροντος, μπορούν να συμβάλουν στην αναζήτηση της αλήθειας και τυχόν κυβερνητικών ευθυνών. Ασφαλώς, το πάνω χέρι έχει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, καθώς αυτή διαθέτει και την πλειοψηφία εντός της επιτροπής. Ωστόσο, ο χειρισμός της θέσης αυτής υπεροχής απαιτεί κοινοβουλευτικό ήθος και αίσθηση δημοκρατικής και θεσμικής ευθύνης.
Δυστυχώς, στις δύο πρόσφατες πολύκροτες υποθέσεις των υποκλοπών και του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών…
Εν πρώτοις, η θέση αρχής: Στη σύγχρονη εποχή, δεν μπορεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να είναι ανεκτή η απαγόρευση παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών από ιδιωτικές νομικές οντότητες. Η αναθεώρηση του άρθρου 16 Συντ. είναι επιβεβλημένη. Ωστόσο, μέχρι αυτό να συμβεί, παραμένουν εν ισχύι και δεσμεύουν οι σαφείς επιταγές του εν λόγω άρθρου, κατά το οποίο «η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου» (§ 5), οι καθηγητές ΑΕΙ είναι «δημόσιοι λειτουργοί» (§ 6), η «σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται» (§ 8). Εν γένει δε, παράκαμψη του Συντάγματος δεν είναι ανεκτή, όσο επιθυμητός και αν είναι ο επιδιωκόμενος σκοπόςꞏ διαφορετικά, υπονομεύεται συνολικά η δικαιοκρατούμενη τάξη σε μία χώρα…
Όσοι εκφράζουν εσχάτως (ή οψίμως) την αντίθεσή τους στη μετατροπή της κυοφόρου γυναίκας σε «μηχανή τεκνοποίησης», στην πραγματικότητα μάλλον αντιτίθενται συνολικά στον θεσμό της παρένθετης κύησης, και όχι μόνον στην τυχόν επέκτασή της στα ομόφυλα ζεύγη. Και υπ’ αυτό το πρίσμα, κανονικά θα έπρεπε να ζητούν την πλήρη κατάργηση του θεσμού. Προσωπικά, διαφωνώ με μία τέτοια επί της αρχής αντίθεση, διότι πιστεύω ότι, κατ’ αρχήν, προβάδισμα θα πρέπει να δίνεται στην ελευθερία αυτοδιάθεσης της γυναίκας σε σχέση με το σώμα της – στον βαθμό, βεβαίως, που η σχετική απόφασή της σχηματίζεται ελεύθερα και βασίζεται σε επαρκή πληροφόρηση…
Ο θεσμός της παρένθετης μητρότητας μπορεί να βρίσκεται τελευταία στο επίκεντρο της δημοσιότητας, έχει ωστόσο εισαχθεί στη χώρα μας ήδη από το 2002 με τον ν. 3089 για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή. Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα πρωτοποριακό, και μάλιστα με βάση τα διεθνή δεδομένα…
Στις 16.12.2023 πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία το 1ο Νομικό Συνέδριο «Δίκαιο & Ζώα», υπό την αιγίδα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Dogs’ Voice και με τη συμβολή της Νομικής Βιβλιοθήκης. Στο επίκεντρο του Συνεδρίου βρέθηκαν τα ζώα συντροφιάς. Το Συνέδριο επισφράγισε την πολύμηνη εργασία 10 ερευνητικών ομάδων φοιτητών από τις τρεις Νομικές Σχολές της χώρας (ΕΚΠΑ, ΑΠΘ και ΔΠΘ), οι οποίες και παρουσίασαν τα βασικά πορίσματα της έρευνάς τους. Συγχρόνως, το Συνέδριο σηματοδότησε την επανεκκίνηση ενός ευρύτερου διαλόγου για την ανάγκη ενίσχυσης της έννομης προστασίας των ζώων και περαιτέρω ευαισθητοποίησης Πολιτείας και κοινωνίας στα κρίσιμα ζητήματα που παραμένουν εκκρεμή…
