Οι συνθήκες είναι, λίγο-πολύ, γνωστές σε όλους: Το κυκλοφοριακό στην πρωτεύουσα έχει επιδεινωθεί εκ νέου τα τελευταία χρόνια, με κρίσιμους κόμβους να περιμένουν, μοιρολατρικά μάλλον, μία κάποια λύση. Η οικιστική ανάπτυξη της χώρας, συνολικά αλλά και κατά τόπους, είναι συχνά άναρχη, μη ακολουθώντας κάποιο σχέδιο ή κανόνες. Στα νησιά ο υπερτουρισμός και η επεκτεινόμενη δόμηση υπερβαίνουν αντοχές δικτύων και υποδομών (διαχείρισης απορριμμάτων, ύδρευσης κ.λπ.). Αρκετά χωριά στην επικράτεια, ιδίως ορεινά, ερημώνουν, ενώ οι τοπικοί δρόμοι και τα δίκτυα έχουν να συντηρηθούν χρόνια. Το σιδηροδρομικό δίκτυο, όπως δυστυχώς κατέδειξε και η τραγωδία των Τεμπών, παραμένει καχεκτικό και επικίνδυνο (υπάρχουν μπάρες σε διαβάσεις που ακόμη ανεβοκατεβαίνουν χειροκίνητα), ενώ η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης που επιφυλάχθηκε στους σιδηροδρόμους είναι πενιχρή – παρά τις περί του αντιθέτου πρωθυπουργικές διακηρύξεις. Για την εικόνα που παρουσιάζει πλήθος δημοσίων υπηρεσιών δεν χρειάζεται να πει κανείς πολλά. Αυτά είναι μόνον κάποια ενδεικτικά παραδείγματα σοβαρής υστέρησης της χώραςꞏ ο κατάλογος είναι, δυστυχώς, μακρύς…
Ασφαλώς και η πάταξη της εγκληματικότητας και ιδίως ορισμένων ιδιαίτερα ειδεχθών μορφών εγκλήματος αποτελεί προτεραιότητα σε μία συντεταγμένη Πολιτεία. Συγχρόνως, όμως, η Πολιτεία, κατά την πάταξη του εγκλήματος, οφείλει να ακολουθεί, τόσο σε διαδικαστικό όσο και σε ουσιαστικό επίπεδο, τους κανόνες του Συντάγματος, όπως και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η τήρηση του Συντάγματος και των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας δεν συνιστά τάχα κάποιον «δικαιωματισμό της ατιμωρησίας», αλλά αδιαπραγμάτευτη συνθήκη ενός σύγχρονου κράτους δικαίου…
Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2023 προέκυψε στη χώρα μία έντονη ασυμμετρία δυνάμεων σε πολιτικό και κοινοβουλευτικό επίπεδο. Η ΝΔ κατέστη κυρίαρχο κυβερνών κόμμα, χωρίς να υφίσταται απέναντί της μία εναλλακτική δύναμη διακυβέρνησης. Μόλις όμως έναν χρόνο μετά, το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δείχνει μία σαφή αποδοκιμασία των πολιτών προς την κυβέρνηση…
Όταν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέλαβε καθήκοντα το 2019, έθεσε τις ακόλουθες έξι προτεραιότητες για την πενταετή θητεία της: (α) την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και την προστασία του περιβάλλοντος· (β) την προετοιμασία της ΕΕ για την ψηφιακή εποχή· (γ) τη διαμόρφωση ενός πιο ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος· (δ) μία ισχυρότερη ΕΕ σε διεθνές επίπεδο· (ε) την προώθηση ενός (αμφιλεγόμενου) «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής»· και (στ) την ισχυροποίηση της δημοκρατίας και την καταπολέμηση της διαδικτυακής παραπληροφόρησης…
Στη χώρα μας, δυστυχώς συχνά η εκδίκαση υποθέσεων που παρουσιάζουν έντονο δημόσιο ή κοινωνικό ενδιαφέρον καθυστερεί σημαντικά να ολοκληρωθεί, τουλάχιστον μέχρι να εκδοθεί απόφαση σε δεύτερο βαθμό. Οι υποθέσεις αυτές θέτουν υψηλές λειτουργικές και θεσμικές απαιτήσεις (μεγάλος αριθμός κατηγορουμένων και μαρτύρων, εμπλοκή πολιτικών προσώπων, κ.λπ.), οι οποίες δοκιμάζουν το σύστημα απονομής Δικαιοσύνης. Τα σχετικά παραδείγματα είναι πολλά…
Ήταν Μάρτιος του 2021, όταν σε μία μάλλον ανύποπτη χρονική στιγμή και σε ένα (άσχετο) κατεπείγον νομοσχέδιο (για τις συνέπειες της πανδημίας κ.λπ.) εισήχθη μία εκπρόθεσμη τροπολογία για τον πλήρη αποκλεισμό της δυνατότητας ενημέρωσης του προσώπου που είχε τεθεί υπό παρακολούθηση για λόγους εθνικής ασφάλειας. Η τροπολογία ενσωματώθηκε στο άρ. 87 του ν. 4790/2021, με την απαγόρευση ενημέρωσης να καταλαμβάνει και άρσεις του απορρήτου που είχαν λάβει χώρα έως τη δημοσίευση του νόμου. Τότε, αντέδρασαν δημοσίως και με παρρησία τρία μέλη της ΑΔΑΕ, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρός της Χρ.Ράμμος…
Τις τελευταίες ημέρες συζητούνται δημοσίως διάφορα σενάρια που αφορούν στην τύχη των βουλευτικών εδρών του κόμματος «Σπαρτιάτες» σε περίπτωση ακύρωσης της εκλογής των 12 βουλευτών τους από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ – άρ. 58, 100 Συντ.). Μεταξύ άλλων, υποστηρίζεται το ενδεχόμενο κατανομής των 12 εδρών στα υπόλοιπα κόμματα της σημερινής Βουλής ανάλογα με τη δύναμη τους. Τα κόμματα που ενδέχεται να λάβουν τον απρόσμενο μποναμά, σε μία επιπλέον δικαστική κατανομή των εδρών, φαίνεται να ευαρεστούνται ιδιαιτέρως. Θεωρώ, ωστόσο, ότι μία τέτοια εξέλιξη θα αντιστρατευόταν τη δημοκρατική αρχή και τη λαϊκή κυριαρχία. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά…
Η εμπιστοσύνη των πολιτών στη Δικαιοσύνη κλονίζεται ιδίως όταν αυτή βραδυπορεί ή όταν τίθεται εν αμφιβόλω η ανεξαρτησία της. Αν φθάσει δε να κλονιστεί σοβαρά η εμπιστοσύνη αυτή, τότε κινδυνεύει ακόμη και η ίδια η κοινωνική ειρήνη. Ας δούμε, όμως, πώς έχει η κατάσταση στη χώρα μας:
Όταν κανείς σκέφτεται τον Daniel Kahneman, που απεβίωσε στις 27 Μαρτίου 2024, δεν σκέφτεται απαραίτητα την ψυχολογία. Άλλωστε, η πιο σημαντική του διάκριση ήταν η βράβευσή του με το Νομπέλ Οικονομικών το 2002. Ο ίδιος, ωστόσο, ήταν ψυχολόγος. Ποτέ δεν σπούδασε ή ασχολήθηκε σε βάθος με τα οικονομικά, παρά μόνον όπου υπήρχε πεδίο επαφής με εφαρμογές της ψυχολογικής του έρευνας…
Το τελευταίο διάστημα, ο καταγγελτικός λόγος ορισμένων κυβερνητικών στελεχών κατά ευρωπαϊκών οργάνων, από το Ευρωκοινοβούλιο μέχρι την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, έχει λάβει επικίνδυνες πολιτικά διαστάσεις. Διαστάσεις που τρέφουν τον αντισυστημισμό και υπονομεύουν την ευρωπαϊκή ιδέα. Δυστυχώς, φαίνεται ότι πλέον έχει μικρύνει η απόσταση από το «Μένουμε Ευρώπη» στο «Καταγγέλλουμε Ευρώπη». Η κυβέρνηση επιλέγει συχνά να πυροβολεί τον (εκάστοτε) ευρωπαίο αγγελιοφόρο, αντί να διαβάσει προσεκτικά το μήνυμα που εκείνος φέρνει και να κρίνει νηφάλια τι πρέπει να κάνει για το καλό της χώρας. Βαρύνουσα δε σημασία έχει το οξύ ύφος και λεκτικό των σχετικών αντιδράσεων…